Jačanje Platforme za biodiverzitet kroz znanje, partnerstva i konkretna rješenja
Treće izdanje UNDP Akademije klimatskih akcija započelo je u Mostaru prvim modulom posvećenim uspostavi Platforme za biodiverzitet, održanim od 5. do 7. decembra 2025. godine.
Akademija već treću godinu zaredom okuplja izabrane zvaničnike i zvaničnice iz parlamenata, skupština i vijeća, zajedno sa predstavnicima nadležnih institucija, akademske zajednice, privatnog sektora i civilnog društva, s ciljem jačanja kapaciteta za donošenje odluka zasnovanih na znanju i naučnim dokazima. Ovogodišnje izdanje usmjereno je na unapređenje zaštite prirode i očuvanja biodiverziteta kroz razvoj nacionalnog okvira koji povezuje nauku, praksu i procese donošenja javnih politika.
Akademiju je otvorila Senka Mutabdžija Bećirović, predstavnica UNDP-a, koja je predstavila koncept Platforme za biodiverzitet i naglasila njen značaj za jačanje saradnje između akademske zajednice i donosilaca odluka. Posebno je istakla potrebu za integrisanim pristupima koji povezuju biodiverzitet, klimatske politike i održivi razvoj, uz oslanjanje na znanje, partnerstva i dugoročna rješenja.
Naučni dokazi kao temelj politika
Tokom trodnevnog programa, učesnici su se upoznali s ključnim nalazima procesa „Procjena stanja prirode“, analizirali pritiske na ekosisteme u Bosni i Hercegovini i diskutovali o ulozi institucija u procesu uspostave buduće Platforme za biodiverzitet.
Profesorica Senka Barudanović predstavila je najvažnije zaključke Procjene, naglasivši potrebu za snažnijom i sistematičnijom integracijom naučnih nalaza u sektorske politike.
Bosna i Hercegovina je 2024. godine uspješno završila izradu „Procjene stanja prirode i upravljanja prirodnim resursima u Bosni i Hercegovini“, prvog sveobuhvatnog dokumenta izrađenog prema metodologiji Međuvladine naučno-političke platforme o biodiverzitetu i ekosistemskim uslugama (IPBES). Ovaj dokument predstavlja značajan iskorak u jačanju sistema upravljanja prirodom, jer pruža detaljnu analizu stanja biodiverziteta, geološke i ekološke raznolikosti, kao i trendova i pritisaka koji proizlaze iz postojećih praksi korištenja prirodnih resursa.
Poseban dio programa bio je posvećen ekonomskim i finansijskim alatima u borbi protiv klimatskih promjena, s fokusom na njihovu ulogu u zaštiti biodiverziteta.
Profesor dr. Dragan Čomić i Marijan Lozančić predstavili su okvir tržišta karbon kredita i studiju slučaja ŠGD Hercegbosanske šume Kupres, prvog javnog preduzeća u Bosni i Hercegovini koje je uspješno plasiralo karbon kredit na tržište, ukazujući na značajan potencijal zemlje za razvoj ovakvih projekata.
Profesor dr. Azrudin Husika govorio je o CBAM-u i EU ETS-u, te njihovim implikacijama na privredu Bosne i Hercegovine.
Priroda na terenu: Prenj kao primjer održivog razvoja
Treći dan Akademije bio je posvećen terenskoj posjeti budućem zaštićenom području Prenj. Eldin Gakić, suvlasnik Outdoor Bosnia – Adventure Resorta u Glavatičevu, predstavio je model održivog turizma i naglasio značaj očuvanih prirodnih resursa za lokalnu ekonomiju i razvoj lokalnih zajednica.
U diskusiji je učestvovala i Zineta Mujaković iz Federalnog ministarstva okoliša i turizma, koja je predstavila inicijativu Ministarstva i Grada Konjica za proglašenje Prenja zaštićenim područjem. Tom prilikom istaknuta je važnost institucionalne podrške, unapređenja procedura i usklađivanja sa evropskim standardima u procesu proglašenja novih zaštićenih područja.
Nastavak Akademije u 2026. godini
S ciljem daljeg jačanja Platforme za biodiverzitet, Akademija klimatskih akcija nastavlja se tokom 2026. godine kroz još dva modula, što će dodatno povezati donosioce odluka, naučnike i privrednike oko zajedničkog cilja – zaštite prirode i jačanja otpornosti Bosne i Hercegovine na klimatske promjene.
O projektu
Aktivnosti Platforme za biodiverzitet se provode u okviru Mreže za biodiverzitet i ekosistemske usluge (Biodiversity and Ecosystem Services Network – BES-Net), koja predstavlja globalnu inicijativu čiji je cilj jačanje kapaciteta zemalja za provođenje mjera zaštite biodiverziteta kroz primjenu naučnih saznanja IPBES-a u politikama i praksama. BES-Net zajednički implementiraju: UNDP, UNEP-WCMC i UNESCO. Projekat finansira Vlada Savezne Republike Njemačke putem Ministarstva za okoliš, klimatske akcije, očuvanje prirode i nuklearnu sigurnost, te Meðunarodne klimatske inicijative (IKI).
