by Ognjen Markovic, Team Leader of the RCC’s Western Balkans Youth Lab project
I was 13 years old when the first person from my close-knit circle of family announced she was leaving Montenegro. Back then I was not yet aware that it was the beginning of a ‘trend’ and that over the next few years I would keep witnessing more and more people I know leaving our homeland to find a living in the EU.
Reading that 71% of young people from the Western Balkans would consider working and living abroad, I was struck by a bittersweet feeling. To me, and to many citizens of the Western Balkans, the percentage is not just a number, because hidden behind it are the names of family members and loved ones who we will get to see only two or three times a year when they return home for the holidays.
On the other hand, the attractiveness of the EU is understandable. Beyond the promises of a higher pay, greater sense of stability and security and other socio-economic indicators, the EU offers mobility that most young people crave for. And while highways, fast trains and flight connections may sound banal, to a person who has entered adulthood only recently, they provide endless possibilities and new and exciting experiences.
For those who enjoy spending their time in nature, the EU commitment to the Green Deal and sustainable tourism provides clean air, water and easy access to well-marked hiking trails. Capitals of EU Member States have the infrastructural capacity to attract world-renowned musicians, film and art festivals. For the ambitious and career-oriented individuals, open labour market provides a broad range of opportunities, not least grounded in the process of recognition of academic and professional qualifications.
I have a deep admiration for the European Union as such, especially since I had the opportunity to experience it first hand during my study exchanges in Slovenia, Poland and Italy. It was then that I came to fully understand the benefits of cross-border initiatives that bring young people together.
It was particularly impressive that, along with the diversity of our backgrounds and interests, we could easily agree on the changes we wanted to see in the world around us. And it did not matter if students came from the Western Balkans or the EU, because we shared the same values and principles: freedom, democracy, equal opportunities. Most of all, we agreed that our voices should be heard.
I took this lesson with me as I returned to Montenegro.
Though I enjoyed and valued my time in the EU tremendously, still coming home felt right. When saying ‘coming home’, I do not mean only Montenegro but the entire region of the Western Balkans.
Namely, there is another aspect of my life through which I had the immense pleasure of developing a deep connection to our region. From a young age, I was a member of a folklore ensemble, which had taken me across the Western Balkans to numerous competitions and festivals. We would travel very often to small cities and rural areas in the region, eager to represent our culture, but even more enthusiastic to learn about the others. It is through that experience that I heard Albanian music for the first time, and loved it ever since; I revelled in Macedonian national dishes, which I still praise to everyone I meet; in Serbia I learned about hospitality and untouched sceneries, while in Bosnia and Herzegovina I discovered ceif and merak.
Everywhere I went I met brilliant people my age and I have been cherishing those friendships to this day. This made me sure that what we have in common is much more significant than what tells us apart.
From my student exchanges in Slovenia, Poland and Italy, I returned with a thought: “Where the EU has benefits, the Western Balkans has potential.”
Thus, when the opportunity to join Regional Cooperation Council’s Western Balkans Youth Lab project presented itself in 2020, I eagerly packed my bags and moved to Sarajevo, ready to assist the implementation of everything I believed in: giving young people of the Western Balkans a platform that makes their voices heard, and even more so, that involves them in the meaningful way in the decision-making processes, contributing to the fulfilment of the regional potential.
Now, in the winter of 2024, with the first phase of the project behind us, I can confidently say that it was a right decision to make.
Together with young people from across the region, we enacted real and substantial changes. From amending laws on youth employment tailored as per youth needs to creating national strategies on youth mental health, new generations in the Western Balkans can look forward to better conditions and a brighter future. Most importantly, they can find inspiration and motivation in the fact that the change comes from us – for us, as long as we stay committed to the joint perspective that we all share.
The fact that we made only the first steps on the long road that waits ahead is not discouraging. I am proud and honoured to work with incredible young people, and I do not doubt even for a second that they have what it takes to eventually turn the tides on the emigration waves, to transform the potential into benefits, and to lead the way to the family of EU Member States, where the Western Balkans rightly belongs.
* This publication was funded by the European Union. Its contents are the sole responsibility of the Center for Democracy Foundation and do not necessarily reflect the views of the European Union.
Regionalni dijalog mladih za Evropu / POLITEIA Regionalna škola za participaciju mladih 2023.
Fondacija Centar za demokratiju organizovala je od 6. do 12. jula 2023. godine u Nišu „POLITEIA Regionalnu školu za participaciju mladih“, u okviru projekta Regionalni dijalog mladih za Evropu(Regional Youth Dialogue for Europe) koji se realizuje uz podršku Evropske unije.
Kroz panel debate i diskusije, polaznicima Politeia škole govorili su: Tanja Miščević, ministarka za evropske integracije, Vlada Republike Srbije; Plamena Halačeva, zamjenica šefa Delegacije Evropske unije u Srbiji; Nataša Vučković, generalna sekretarka, Fondacija Centar za demokratiju, Srbija; Antonela Valmorbida, generalna sekretarka, Evropska asocijacija za lokalnu demokratiju (ALDA); Ognjen Marković, menadžer projekta, Vijeće za regionalnu saradnju, Sarajevo; Đorđo Cvijović, Lokalna kancelarija Regionalne kancelarije za saradnju mladih (RYCO) u Srbiji; Saša Magazinović, poslanik, Predstavnički dom Parlamentarne skupštine Bosne i Hercegovine; dr Aleksandra Jerkov, članica Izvršnog odbora, Regionalna akademija za demokratski razvoj, Srbija; Kalinka Gaber, državna savjetnica u Vladi Sjeverne Makedonije, bivša državna sekretarka za pitanja EU; Vuk Velebit, stručnjak za spoljnu i bezbjednosnu politiku, Srbija; dr Jonida Begaj, Pravni fakultet u Tirani, Albanija.
Znanja i iskustva putem predavanja i interaktivnih razgovora mladim polaznicima škole prenijeli su: Prof. Eralda Cani, Pravni fakultet, Univerzitet u Tirani, Albanija; prof. dr Vladimir Janković, Univerzitet Mančester, Velika Britanija; Mateja Agatonović, pomoćnik generalnog direktora, Nova ekonomija, Srbija; Daliborka Uljarević, izvršni direktor, Centar za građansko obrazovanje, Crna Gora; Žarko Šunderić, direktor, Centar za socijalnu politiku, Srbija; Ognen Janeski, ambasador SE i EU protiv govora mržnje za Zapadni Balkan i TV voditelj/glavni urednik, Sjeverna Makedonija; Sanja Mešanović, zamjenik direktora, Republički sekretarijat za javne politike, Srbija; Miljana Pejić, generalni sekretar, Krovna organizacija mladih Srbije, Srbija; Miloš Đajić i Igor Jojkić, Centar modernih vještina; kao i predstavnice partnerskih organizacija na projektu: Brikena Hoxha, izvršna direktorka, Kosovska inicijativa za stabilnost, Kosovo*; Anida Šabanović, programska koordinatorka/menadžerica, Mreža progresivnih inicijativa, BiH; dr Kejda Nuhu, Youth Act centar, Albanija; Mona Xhexhaj, izvršna direktorka, Akademija za evropske integracije i pregovore, Albanija; Biljana Bejkova, izvršna direktorka, NVO Info Centar, Sjeverna Makedonija.
Učesnici/e „POLITEIA Regionalne škole za participaciju mladih“ 2023. bili su studenti, aktivisti i mladi stručnjaci iz Albanije, Sjeverne Makedonije, Kosova*, BiH, Crne Gore i Srbije. Ključne teme o kojima se razgovaralo: Evropske integracije zemalja Zapadnog Balkana, omladinske politike i programi, saradnja i umrežavanje mladih u regionu, socio-ekonomski razvoj, klimatske promjene, borba protiv govora mržnje u javnoj sferi…
Politeia je škola sa dugom tradicijom (od 1997) i zahvaljujući odličnim predavačima, interaktivnom načinu rada i kvalitetnom izboru učesnika, prepoznata je kao jedan od vodećih neformalnih programa edukacije za mlade u našem regionu.
POLITEIA škola 2023. organizovana je u okviru projekta Regionalni dijalog mladih za Evropu (Regional Youth Dialogue for Europe) koji se realizuje uz podršku Evropske unije. Projekat realizuju Fondacija Centar za demokratiju, Beograd (kao koordinator projekta) i partnerske organizacije: Akademija za evropske integracije i pregovore iz Tirane (AIEN); Kosovska inicijativa za stabilnost iz Prištine (IKS); Mreža progresivnih inicijativa iz Sarajeva (NPI); NVO Info Centar iz Skoplja (NGO IC); Regionalna akademija za demokratski razvoj iz Novog Sada (ADD); Youth Act Centar iz Tirane (YA). Projekat finansira Evropska unija.
– Unapređenje razumevanja i saradnje na Zapadnom Balkanu
– Jačanje aktivne podrške građana za reforme i integraciju u Evropsku uniju
Fondacija Centar za demokratiju u saradnji sa partnerskim organizacijama civilnog društva iz regiona Zapadnog Balkana započela je realizaciju projekta Regionalni dijalog mladih za Evropu (Regional Youth Dialogue for Europe).
Mladi iz regiona Zapadnog Balkana smatraju da nisu dovoljno vidljivi, niti uključeni u procese koji se tiču njihove budućnosti. Neophodno je unaprediti participaciju mladih u građanskom i demokratskom društvu, njihovo povezivanje i saradnju u regionu i osnažiti dijalog mladih sa donosiocima odluka. Projekat se realizuje u kontekstu implementacije EU Strategije za mlade, pratećeg Akcionog plana i Ekonomskog-investicionog plana za Zapadni Balkan koji je uspostavio program Garancija za mlade.
U projekat ugrađujemo iskustvo u promociji evropskih i demokratskih vrednosti i ljudskih prava, Ciljeva održivog razvoja Agende 2030, posebno vodeći računa o unapređenju položaja mladih i pripadnika osetljivih grupa, kao i iskustvo podsticanja javnog dijaloga, kreiranja i praćenja javnih politika i uključivanja građana u procese donošenja odluka.
Kroz podršku organizacijama civilnog društva i, naročito, omladinskim organizacijama osnažićemo njihove aktiviste i građane širom regiona:
da se aktivno zalažu za usvajanje evropskih vrednosti i jačanje demokratskih odgovornih institucija
da učestvuju u javnom dijalogu o reformama
da šire znanje o ekonomskom i socijalnom napretku koji donosi usvajanje evropskih standarda u javnim politikama
da rade zajedno na osmišljavanju i realizaciji projekata od zajedničkog interesa
da kroz dijalog i saradnju prevazilaze nasleđe prošlosti u regionu i daju podršku dobrosusedskim odnosima i pomirenju
Glavne aktivnosti
Znanje i razmena:
Istraživanje o omladinskim politikama na Zapadnom Balkanu
Politeia Regionalna škola za participaciju mladih
Volonterska praksa
Javni dijalog o javnim politikama – lokalno, nacionalno, regionalno:
Politeia tematske regionalne sesije o javnim politikama
Debate o politikama za mlade
Monitoring javnih politika za mlade
Regionalna konferencija
Finansiranje projekata organizacija civilnog društva:
Fond za mlade
Fond za uspešne inicijative
Dinamična komunikacija sa građanima:
Informativni i kreativni sadržaji u medijima i društvenim mrežama
Interaktivni online omladinski forum
Radimo u: Beogradu, Tirani, Sarajevu, Prištini, Skopju, Novom Sadu i mnogim drugim gradovima
Program će uključiti:
150 omladinskih organizacija i 1.500 omladinskih aktivista obuhvaćeno istraživanjem
50 učesnika/ca Regionalne škole Politeia
6 Politeia tematskih sesija
1.000 mladih na interaktivnom omladinskom forumu
10 mladih aktivista na volonterskoj praksi (stažiranje)
30 finansiranih projekata kroz Fond za mlade
6 ekspertskih analiza i predloga omladinskih politika
30 javnih debata o politikama za mlade
200 učesnika/ca uživo i 300 online na dvodnevnoj regionalnoj konferenciji
Koordinator projekta:
Fondacija Centar za demokratiju, Beograd
Partneri:
Akademija za evropske integracije i pregovore iz Tirane (AIEN)
Kosovska inicijativa za stabilnost iz Prištine (IKS)
Mreža progresivnih inicijativa iz Sarajeva (NPI)
NVO Info Centar iz Skoplja (NGO IC)
Regionalna akademija za demokratski razvoj iz Novog Sada (ADD)
U Bosni i Hercegovini, kleveta i uvreda su sve do 1999. godine potpadale pod Krivični zakon. Tačnije, u zemljama bivše Jugoslavije, posebno je član 133. Krivičnog zakona, nazivan “verbalni delikt” korišten za obračunavanje sa neistomišljenicima, i brojni su primjeri kada su građani osuđeni na zatvorske kazne zbog navodnog kršenja odredbi ovog člana. Kada su početkom XXI vijeka kleveta i uvreda dekriminalizovana, zakoni o zaštiti od klevete su ocijenjeni kao dobro skrojeni i u skladu sa međunarodnim standardima slobode izražavanja, pa je prema indeksu medijskih sloboda BiH zauzimala veoma visoko mjesto, što je doprinosilo demokratizaciji društva.
Formulacije korištene u Nacrtu Krivičnog zakonika RS široko postavljaju definicije krivičnog djela. Imajući u vidu da se kriminalizuje govor, tekst ostavlja značajan prostor za različita tumačenja različitih odredaba, koje mogu dovesti do neujednačene primjene zakona i narušiti pravnu sigurnost. Također, imajući u vidu kombinaciju širokih formulacija i visokih kazni, ove formulacije imaju potencijalno vrlo značajan chilling effect. Iako je pitanje legitimnog cilja u pravilu formalnost u praksi ECtHR-a, način na koji je Nacrt pozicioniran u javnom diskursu ostavlja sumnju u intencije zakonodavca. Osnovi za isključenje protivpravnosti preuzeti iz KZ SFRJ ne doprinose uklanjanju potencijala za neujednačenu primjenu, odnosno ne pružaju zaštitu od manjka pravne sigurnosti i chilling effecta. Krivična odgovornost za klevetu i uvrede u RS bi predstavljalo dodatni instrument za vođenje strateških postupaka protiv javnog sudjelovanja (SLAPP), a što bi rezultiralo sa autocenzurom među novinarima, aktivistima, akademskim radnicima i građanima.
U konačnici, to bi dovelo do osiromašenja javne rasprave o temama koje su od javnog interesa, te spriječilo novinare i aktiviste da vrše svoju funkciju čuvara javnog interesa (public watchdog). Kriminalizacija klevete i uvrede u RS bi bila protivna standardima koje su razvili EU, CoE, OSCE i UNESCO. Zakonodavac ne može izignorisati postojanje konsenzusa na nivou ovih organizacija o nužnosti dekriminalizacije klevete, a posebno ne može zanemariti stav Evropske komisije o dekriminalizaciji. To posebno, ako imamo u vidu obavezu harmonizacije prava BiH sa pravom EU i međunarodnu obavezu entiteta da pomognu BiH prilikom izvršenja njenih obaveza u procesu EU integracija.
Cilj ove intervencije jeste pojasniti pravne posljedice klevete u domaćem pravu, objašnjavajući položaj u kojem će biti mediji i svi drugi članovi društva koji mogu biti procesuirani u slučaju da dođe do kriminalizacije klevete. Dodatno je cilj da se ukaže na pravne posljedice izmještanja postupka za razmatranje klevete iz parničnog postupka u krivični postupak i ukazati na poteškoće koje će osumnjičeni/optuženi imati.
The Center for Democracy Foundation, in cooperation with partner civil society organizations from the Western Balkans, held the first in vivo project management team meeting on the next steps in the implementation of the project “Regional Youth Dialogue for Europe – RYDE”from May 24-26, 2023 in Niš.
After the two previous online PMT meetings, meeting in Niš was a good opportunity for joint discussion the key tasks and work methodology to be implemented within the three-year regional project, as well as preparatory activities in order to organize the traditional “POLITEIA Regional School for Youth Participation” that will take place from July 6-12, 2023 in Niš.
The representatives of all partner CSOs took participation in the PMT meeting. Ms. Hillen Francke, Head of Sector Western Balkans Regional Programmes (Civil Society, Social Inclusion and Human Capital Development) at the European Commission’s DG NEAR, Ms. Irena Radinović from the Delegation of the European Union to the Republic of Serbia and Mr. Ognjen Marković from the Regional Cooperation Council (RCC) addressed the PMT members via Zoom.
“Regional Youth Dialogue for Europe” is a three-year regional project (2023-2026) aimed to: Increased participation of youths in decision-making, improved understanding and cooperation in the Western Balkans and strengthening active citizens` support for EU integration.
By supporting CSOs and, in particular, youth organisations, we will empower the citizens in the Western Balkans: to actively advocate for the adoption of EU values and the empowerment of responsible democratic institutions, to take part in public dialogue on reforms and development perspectives, to spread knowledge pertaining to the economic and social progress brought about by the adoption of EU standards, to work together on the advancement and implementation of common cause projects, to overcome issues resulting from the region’s turbulent past through dialogue and cooperation and to support neighbourly relations and reconciliation.
The Regional Youth Dialogue for Europe Project is implementing by the Center for Democracy Foundation (CDF), Belgrade (as project coordinator) and partner organizations: Academy of European Integration and Negotiations from Tirana (AIEN); Kosovo Stability Initiative from Pristina (IKS); Association Network of Progressive Initiatives from Sarajevo (NPI); NGO Info Center from Skopje (NGO IC); Regional Academy for Democratic Development from Novi Sad (ADD); Youth Act Center from Tirana (YA). The project is funded by the European Union.
Pozivamo Vas da se prijaviteza učešće u POLITEIA regionalnoj školi za participaciju mladih, koja će se održati od 6. do 12. jula u Nišu (Srbija).
Prva POLITEIA škola za civilno društvo je održana 1997. godine, a tom prilikom su mladi stekli vrijedna znanja o demokratskim i evropskim vrijednostima. Nakon toga je stotine mladih obučeno i motivisano za aktivno učešće u društvenim i političkim procesima. Zahvaljujući odličnim predavačima, interaktivnom načinu rada i kvalitetnom izboru učesnika, POLITEIA je prepoznata kao jedan od vodećih neformalnih programa edukacije za mlade sa preko 1800 polaznika/ca do sada. Tokom trogodišnjeg regionalnog projekta „Mladi Balkana za Evropu“ (2018-2021) POLITEIA je podignuta na regionalni nivo i učešće je sada omogućeno za mlade iz cijelog regiona Zapadnog Balkana. POLITEIA regionalna škola za participaciju mladih 2023 realizuje se u okviru trogodišnjeg regionalnog projekta „Regionalni dijalog mladih za Evropu“ (2023-2026) koji finansira Evropska unija.
Neka od glavnih pitanja koja su u fokusu ovogodišnje POLITEA škole:
• Evropska unija i proširenje – Zapadni Balkan i pristupanje EU: zastoj ili napredak?
• Nacionalni, regionalni i evropski identitet – kako ih povezujemo?
• Kakav ekonomski i društveni napredak donosi usvajanje evropskih standarda?
• Kakvu državu i kakvo društvo želimo da gradimo?
• Javni prostor – inkluzivan, demokratski, bez govora mržnje i bez lažnih vijesti
• Šta su domaći zadaci na putu ka EU? Kako nam EU pomaže da ih ostvarimo?
• Ključni izazovi na nacionalnom i regionalnom nivou
• Regionalna saradnja – uslov za pristupanje ili realna potreba na Zapadnom Balkanu?
• Šta su javne politike i kako se dizajniraju?
• Kakve su politike za mlade u EU i na Zapadnom Balkanu?
• Dijalog između mladih i donosilaca odluka – kako se organizuje, ko u njemu učestvuje, o čemu se razgovara?
Učešće u POLITEIA regionalnoj školi za participaciju mladih je otvoreno za sve punoljetne srednjoškolce, studente, aktiviste i mlade stručnjake uzrasta 18-25 godina iz Albanije, Bosne i Hercegovine, Srbije, Crne Gore, Kosova* i Sjeverne Makedonije. Učesnici će biti izabrani na osnovu akademskih, aktivističkih i drugih postignuća, kao i izražene motivacije da postanu dio POLITEIA alumni mreže. Uspješni kandidati će biti oni koji su demonstrirali snažno interesovanje za stjecanje novih znanja o socijalnim, ekonomskim i političkim benefitima evropskih integracija Zapadnog Balkana, omladinskim politikama, umrežavanju mladih na regionalnom i evropskom nivou, kao i mehanizmima za učešće u procesima kreiranja i sprovođenja javnih politika.
Polaznicima POLITEIA škole biće uručena diploma nakon uspješnog završetka škole.
Rok za podnošenje prijava je 4. juni 2023. godine. Učešće u POLITEIA regionalnoj školi 2023 je besplatno! Organizator pokriva troškove smještaja, obroka i transporta.
Posljedni komentari